आरोग्य.कॉम
  • मुखपृष्ठ
  • पर्यायी उपचार पद्धती
    • आयुर्वेद
    • होमिओपॅथी
    • निसर्गोपचार
    • अ‍ॅक्युप्रेशर
    • अ‍ॅक्युपंक्चर
    • अरोमा थेरपी
    • बॅच फ्लॉवर औषधे
    • घरगुती उपाय
    • मसाज
    • योग
    • ध्यान
    • रेकी
    • संमोहन
    • बॉडीवर्क
  • आजार आणि रोग
    • सामान्य आजार
    • संसर्गजन्य आजार
    • विशिष्ट आजार
  • कुटुंबाचे आरोग्य
    • पुरूषांचे आरोग्य
    • वृध्दांचे आरोग्य
    • महिलांचे आरोग्य
    • मुलांचे आरोग्य
    • किशोर आरोग्य
    • प्रथमोपचार
    • तंदुरूस्ती
    • पोषक पदार्थ आणि अन्न
    • पाळीव प्राणी
  • आरोग्य संपदा
    • वैद्यकीय करियर
    • ग्रामिण आरोग्य
    • हॉस्पिटल्स
    • रुग्णहक्क समिती
    • आरोग्यासाठी टिप्स
  • विमा
    • आरोग्य विमा
    • वैद्यकीय नैतिकता
    • टेलीमेडिसीन
    • इच्छामरण
  • लैंगिकता
    • लैंगिकता म्हणजे काय?
    • लैंगिक शिक्षण
    • गर्भधारणा
    • विवाह
    • कामजीवन आणि अपंगत्व
    • मासिकपाळी
    • ट्रान्ससेक्शुअ‍ॅलिझम
    • शरीरभाषा
    • लैंगिकतेपार
    • फेटिशीझम
    • लैंगिक संवेदना गोठणे
  • स्व-मदतगट
    • एपिलेप्सी
    • स्किझोफ्रेनिया
    • पार्किन्सन्स
    • व्यसनमुक्ती
    • स्थुलता
    • कर्करोग
    • नैराश्य
    • अपंगत्व
    • मुत्रपिंड स्व-मदतगट
    • सेतू
    • कोड - पांढरे डाग
    • सहचरी मदत गट
Aarogya.com
English | ગુજરાતી | नोंदणी | लॉग-इन
  • मुख्यपृष्ठ
  • कुटुंबाचे आरोग्य
  • मुलांचे आरोग्य
  • दातांची काळजी

दातांची काळजी

  • Print
  • Email
Details
Hits: 14818

बाळ ५-६ महिन्याचं झालं की, त्याच्या हिरड्या टणक व्हायला लागतात आणि लाळही येऊ लागते. हीच दात येण्याची सुरवात. या वयापासून ते दीड वर्षापर्यंत कधीही दात येऊ लागतात.

दात येणं म्हणजे दात येण्याचं वय, त्याचा अनुक्रम, त्यांच रंग-रूप, टणकपणा इत्यादी सर्व गोष्टी अनुवंशिक असतात. काही कुटुंबात उशिरा दात येण्याची ठेवण असते तर काहींमध्ये लवकर. म्हणून दात लवकर किंवा उशिरा येण्याबद्दल काळजी करण्यापेक्षा, मागच्या पिढ्यांमध्ये दात कधी आले होते असं पाहिलं तर लगेच याचं उत्तर मिळतं.

काही मुलांमध्ये म्हणजे २००० मुलांत एकाला जन्मत:च दात असतात. या दातांबद्दल खूप समज-गैरसमज आढळतात. पण शास्त्रीय दृष्टीनं पाहिलं तर, यातील निम्म्या वेळा हे दात ‘जादा’ आलेले असतात. म्हणजे, यानंतर खरे दुधाचे दात येणार असतात. पण निम्म्यावेळा, हेच दुधाचे दात असतात अन्‌ फारच लवकर आलेले असतात. अशा वेळी कधी कधी दातांमुळे आईला आणि बाळाला त्रास मात्र होतो. हे दात नीटसे घट्‌ट बसलेले नसतात. आणि सैल, हलणाऱ्या, धारधार दातांमुळे आईच्या स्तनांना बाळानं पितांना इजा होते.

दातही हलून आणखी सैल होऊन त्याच्या मुळातून रक्त येतं किंवा तो सहजच निसटून बाळाच्या घशात अडकू शकतो. म्हणून असे दात जर सैल असतील तर डॉक्टरांकडून काढून टाकलेले चांगले, पण जर दात घट्‌ट असतील तर काढू नयेत. एक्सरे काढल्यास हे दात ‘जादा आहेत की नाहीत या बदल नक्की माहिते मिळते.

दात येणं
दात येतांना खरं तर काही फारसं वेगळं घडत नसतं. दुखणं, ताप येणं, जुलाब, इ. गोष्टी त्यामुळं होतात असेही गैरसमज आहेत. जुलाबांच्या वेळी मुलाला दात येत आहेत त्याला काहीच महत्व नाही. दात येताहेत म्हणून या जुलाबसाठी उपचार करायचे नाहीत हे चूक आहे आणि या जुलाबांसाठी काही विशिष्ट उपचार करायाचे असतात हे ही चूक आहे. थोडक्यात या दोन्हीचा काही संबंध जोडू नये हे बरं!

सर्वसाधारणपणे मुलांपेक्षा मुलींचे दात लवकर येतात आणि खालचे दात वरच्या दातांच्या आधी येतात. पण या क्रमात मागे पुढं होऊ शकतं. त्याला फारसं महत्व नाही. दाताचा रंग आणि ठेवण अनुवंशिक असते. ६ व्या वर्षी सर्वांत मागे एक दाढ येते ती कायमच्या दातांपैकी असते. म्हणून तिच्या आरोग्याकडं फार लक्ष द्यायला हवं.

तसंच तिच्या मागं बाराव्या वर्षी आणखी एक आणि नंतर तिच्याही मागं अठराव्या वर्षी अक्कलदाढ येते, आणि दात येणं पूर्ण होतं. मधल्या काळात दुधाचे दात पडणं आणि नवे कायमचे दात येणं चालूच रहातं.

दात किडणं
बाळाच्या दातांची काळजी दात तोंडात दिसू लागल्यापासूनच घ्यायची असते. बाळाला दूध पाजत निजू देणं, तोंडात बाटली ठेवून निजवणं, अशा सवयींमुळे दात किडायला सुरूवात होते.

दात प्रत्यक्ष किडतो त्या आधी कितीतरी दिवस त्याची नीट देखाभाल केलेली नसते, आणि नंतर लक्षात येतं तेव्हा फार उशीर झालेला असतो.

अगदी लहान मुलांचे दात फडक्यानं पुसून स्वच्छ करावेत. तीन वर्षावरच्या मुलांना दात घासायला ब्रश, पेस्ट वगैरे द्यावं. पण, त्यांनी साफ केलेल्या दातांकडं सोईस्कर दुर्लक्ष करू नये. इतर कोणताही दात असलेला प्राणी साखर खात नाही. त्यामुळं त्यांचे दात किडतही नाहीत. दातांची कीड रोखण्यासाठी फ्ल्युराईड असलेल्या टूथपेस्टचा फायदा होतो. त्या अवश्य वापराव्यात.

दातांच्या नेहमी उपचारांविषयी
दात भरणं (filling)- या उपचारात कीड यंत्रानं साफ करून टाकतात आणि त्यात सिमेंट किंवा चांदी भरतात. अशामुळं दात काढून टाकणं वाचतं आणि कीडही निघते.

रूट कॅनाल -दाताच्या मुळापर्यंत कीड गेली असल्यास दात निकामी होतोच पण औषधांनीही दुखणं कमी होत नाही. जबडयाखाली गाठ येते. गळू होते. अशावेळी दात मुळापर्यंत पोकळ करून कीडविरोधी औषधांनी भरतात. दात जागेवर ठेवणं महत्वाचं असल्यानं दुधाच्या दातासाठीही हे करावं लागतं.

दात वेडेवाकडे येणं, उशिरा पडणं, यावर उपाय:
नवीन येणारे दात आकारानं मोठे असल्यानं त्यांना जागा जास्त लागते. ही जागा दुधाच्या दातात फटी पडून तयार होत असते. तशी जागा जर जबडयाच्या हाडाची वाढ नीट झाली नाही तर नव्या दातांना मिळत नाही, परिणामी दात वेडेवाकडे येऊ लागतात.

अंगठा किंवा बोटं चोखल्यानं किंवा चोखणी चोखल्यानं, समोराचे दात पुढं येतात. चेहरा बेढब दिसू लागतो. हे टाळता येण्यासारखं असतं. ह्यासाठी मुलांना बाटली किंवा चोखणी चोखवत बसवू नये. जसंजसं मूल मोठं होतं तसतसं चेहऱ्यात बदल होत जातात. चेहऱ्याचा गोलावा जाऊन तो उभट होतो. तसंच जबडाही आडवा वाढून दातांसाठी जागा निर्माण होते. जबड्याची व दातांची वाढ पूर्ण होत असतांना बरेचसे बदल होऊन दातांची कायमची ठेवन ठरत असते. अशा वेळी दात बरोबर जागी नसतील तर डॉक्टरांकडून त्यांची जागा नीट करून देता येते.

वेळेवर केलेल्या ट्रीटमेंट मुळं चेहऱ्याचं सौंदर्य तर वाढतंच पण दातातंच आरोग्यही सुधारतं. त्यामुळं दातांचं आयुष्य वाढतं. दात चांगले असणं हे व्यक्तिमत्वाच्य विकासात खूपच महत्वाचं असतं. वाकडया, वाईट दातांमुळं मुलांच्या मनात न्यूनगंड निर्माण होतो त्यांचा आत्मविश्वासही कमी होतो.

दातांच्या इजा
मुलं पुष्कळदा तोंडावर पडतात आणि दातांना इजा होते. यात दात वाकडा होणं, हिरडीत घुसणं, दात पडणं , मोडून तुकडा पडणं इ. गोष्टी, यापैकी, दात वाकडा होणं यासाठी लगेचच तो सरळ करून जागेवर बसवावा लागतो. दात वाकडा झाला तर त्याचा रक्त पुरवठा कमी होतो म्हणून तो नंतर काळसर होतो. दात जागेवर दिसला नाही तर तो हिरडीत घुसला असण्याची शक्यता असते. ते एक्सरे काढून समजतं.

कायमच्या दाताला इजा झाल्यास लगेच डॉक्टरांना दाखवावं. तसंच यापैकी एखादा दात पडला तर लगेचच स्वच्छ डबीत दुधात किंवा लाळेत घालून तासाभरात डॉक्टरांकडे न्यावा. तो लगेच परत बसवता येतो.


13

मुलांचे आरोग्य

  • लहान वयामध्ये येणाऱ्या अडचणी - शंभर ठळक खुणा व लक्षणे
  • लहान मुले आणि क्रिडाप्रशिक्षण
  • अभ्यासातील दुबळेपणा: प्रमुख कारणे
  • शिकण्यातील दुर्बलता ओळखण्याची लक्षणयादी
  • कानाची, नाकाची स्वच्छता
  • दातांची काळजी
  • कमी वजनाची मुलं
  • ताप का येतो?
  • काही वाईट प्रथांबद्दल
  • आजारी मुलाची काळजी
  • बाळाचे नेहमीचे आजार
  • ‘वरचं खाणं’: घन आहार
  • वरचं दुध
  • बाळाला पाजणं: स्तनपान
  • नवजात शिशू आणि स्तनपान
  • मुलांची भूक आणि आहार
  • बाळ जन्माला येण्याआधी
  • आजी आजोबांसाठी बाळगुटी
  • पालकांसाठी सुचना
  • नवी बाळगुटी : पालकांसाठी!
  • मुलांची शारीरिक वाढ : वजन आणि उंचीची वाढ
  • सुदृढ जीवनशैली : लहान मुलांसाठी

आहार म्हणजे काय?

हआहार म्हणजे काय? स्थूलमानाने आहाराची व्याख्या करायची झाली तर जगण्यासाठी बाहेरून आपण आत ज्या वस्तू घेतो त्याला आहार म्हणतात. आहाराबद्दलच्या शास्त्रीय महितीचा बहुतांशी अभावच आढळतो, पुढे वाचा…

Swine Flu

National Award for Outstanding achievement by a Non-Professional - Tushar Sampat

Introducing Digital Practice for Doctors & Healthcare professionals

विशिष्ट आजार
सामान्य आजार

आरोग्य नेटवर्क

आरोग्य म्हणजे सुदृढता असणे किंवा सुरळीतता असणे. सुदृढता, सुरळीतता आहे किंवा नाही हे जाणून घेण्यासाठी मार्गदर्शन करणे हा या वेबसाईटचा प्रयत्न आहे. आरोग्य.कॉम ही भारतातील आरोग्य विषयक माहिती पुरवण्यात सर्वात अग्रेसर असणा-या वेबसाईट्सपैकी एक आहे. या आरोग्यविषयक माहिती पुरवणा-या साईट्स म्हणजे डॉक्टर नव्हेत. पण आरोग्याविषयी पुरक माहिती व उपचारांचे वेगवेगळे माध्यम उपलब्ध करुन देणारी प्रगत यंत्रणा आहे. या साईटच्या गुणधर्मांमुळे इंटरनेटचा वापर करणा-यांमधे आरोग्य.

» आमच्या सर्व समर्थन गट पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
Pune Aarogya
Digital Media Dedicated to Healthcare of Punekars

वेबसाईटशी लिंक करा

aarogya logo

ईमेल कोड

आमच्या बातमीपत्राचे सदस्यत्व घ्या

 आरोग्य संबंधित नवीन माहिती मिळवा.

स्वास्थ्य साधने

  • हेल्थ डिरेक्टरी
  • संदेश बोर्ड
  • हेल्थ कॅल्क्युलेटर

आरोग्य.कॉम विषयी

आरोग्य.कॉम ही भारतातील एक आरोग्याविषयीची आघाडीची वेबसाईट आहे. ह्या वेबसाईटवर तुम्हाला आरोग्याविषयी जवळ जवळ सर्व वैद्यकीय आणि सर्वसामान्य माहिती मिळण्यास मदत होईल असे विभाग आहेत.

अधिक वाचा...

प्रस्ताव

हे आपले संकेतस्थळ आहे, यात सुधारण्याकरिता आपले काही प्रस्ताव किंवा प्रतिक्रीया असतील तर आम्हाला जरुर कळवा, आम्ही आमचे सर्वोत्तम देण्याचा प्रयत्न करू

अधिक वाचा...

सदस्यांच्या प्रतिक्रया

“माझे नाव पुंडलिक बोरसे आहे, मला आपल्या साइट मुळे फार उपयुक्त माहिती मिळाली म्हाणून आपले आभार व्यक्त करण्यासाठी ईमेल पाठवीत आहे.!”

  • आमच्या विषयी
  • प्रतिक्रिया
  • गोपनीयता नीति
  • साइट मॅप
  • संपर्क
  • मित्रांशी संपर्क साधा

कॉपीराईट © २०१६ आरोग्य.कॉम सर्व हक्क सुरक्षित.